Co każdy pacjent wiedzieć powinien
Decydując się na emigrację podejmujemy trud związany ze zmianą środowiska dotychczasowego życia. Nasze przyzwyczajenia, upodobania i umiejętności weryfikują obecnie warunki panujące w nowym miejscu. Pod względem opieki medycznej Polacy są narodem bardzo wymagającym. Pomimo problemów z niedoinwestowaniem szpitali, przestarzałym sprzętem i innymi problemami drążącymi polską służbę zdrowia, zakodowane dobre wzorce próbujemy egzekwować żyjąc na obczyźnie. W poniższym tekście postaramy się przedstawić zasady którymi kieruje się Państwowa Służba Zdrowia (NHS), mając na uwadze, iż takie informacje mogą być szczególnie pomocne w codziennym życiu.
Polacy przybywający i osiedlający się w Wielkiej Brytanii zderzają się z różnego rodzaju różnicami kulturowymi, co jest rzeczą normalną, gdyż musimy dostosować się do prawideł rządzących w kraju naszych gospodarzy. Dodatkowo stajemy także, przed nieuchronną koniecznością korzystania z angielskiej służby zdrowia, która rządzi się zupełnie innymi prawami niż ta którą zostawiliśmy w rodzimym kraju. Pod wieloma względami lepsza opieka, gabinety wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt gwarantują pacjentowi poczucie bezpieczeństwa i komfort. Tym niemniej jest kilka aspektów, które polską służbę zdrowia karzą oceniać zdecydowanie korzystniej. Rozważając wszystkie przejawy opieki medycznej, można dojść do wniosku, iż najbezpieczniej jest być zdrowym i nie musieć korzystać z całego systemu opieki. Tylko kto odważy się z pełnym przekonaniem żyć według tej, na wskroś prawdziwej, tezy?
Dyskusja na temat zdrowia i życia ludzkiego, stanowiących wartości najwyższego rzędu, jest dla brytyjskiego NHS-u (National Health Service) szczególnie trudna w kontekście przybyszów z Polski. Jesteśmy bowiem pacjentami bardzo wymagającymi i dbającymi o swoje zdrowie w sposób zdecydowanie bardziej skrupulatny niż przeciętni Anglicy. Niestety musimy porzucić powszechne przekonanie, że do każdego nawet niegroźnego przypadku, wezwany zostanie w pełni wykwalifikowany lekarz. Musimy przyzwyczaić się do pewnego ryzyka, gdy przekraczając próg gabinetu dentystycznego, zamiast stomatologa powita nas student praktykujący na „żywym organizmie”. Jest to z pewnością powód do niepokoju ale człowiek do wszystkiego może się przyzwyczaić jak i do konieczności telefonicznego rejestrowania się na spotkanie z lekarzem pierwszego kontaktu, co jest typową procedurą korzystania z doraźnej pomocy lekarskiej w Wielkiej Brytanii. Dostanie się do specjalisty może oznaczać nawet kilkumiesięczne oczekiwanie. Tym niemniej trudno oceniać system angielski, stosując polskie kryteria.
Przebywając w Wielkiej Brytanii jesteśmy uprawnieni do otrzymywania opieki zdrowotnej świadczonej przez Państwową Służbę Zdrowia (NHS). Przeważająca większość usług oferowanych dla pacjentów jest darmowa, jednakże zdarzają się wyjątki od tej reguły. Jednym z nich jest wnoszenie bezpośredniej opłaty przez pacjenta za zrealizowanie recepty. Każde lekarstwo przepisane na receptę kosztuje w Anglii £ 7.10. Opłaty ustalane są corocznie i obowiązują od kwietnia każdego roku. Jedynym warunkiem zwalniającym pacjenta opłaty za lekarstwa na receptę jest posiadanie karty Medical Exemption Certificate. Karta wydawana jest osobą zmagającym się z przewlekłymi chorobami i schorzeniami, do których należą m.in. chorzy na niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnercza, pacjenci cierpiący na cukrzycę, padaczkę lub niedoczynność przysadki mózgowej. Lista chorób uprawniających do starania się o wydanie karty jest zdecydowanie dłuższa i bardziej szczegółowa, tutaj wymieniliśmy tylko najbardziej popularne schorzenia dotykające pacjentów, którzy mogą bezpłatnie nabywać leki. Dodatkowo bezpłatne leki czekają w aptekach na ludzi, którzy przekroczyli sześćdziesiąty rok życia lub są w posiadaniu War Pension Exemption (renty wojennej), dzieci i młodzież poniżej szesnastego roku życia i młodzież do osiemnastego roku życia pod warunkiem kontynuowania przez nich edukacji, oraz kobiety będące w ciąży lub te, które urodziły w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy.
Kobiety ciężarne lub młode matki są w Anglii poddane szczególnej opiece, ponieważ oprócz bezpłatnych recept mogą także nieodpłatnie korzystać z opieki stomatologicznej. Jedyny warunek, który powinny spełnić, to wystąpić do NHS o tzw. Maternity Exemption Certificate.
Bardzo istotną czynnością, o której powinni pamiętać wszyscy przybywający na Wyspy, jest zarejestrowanie swojego pobytu w przychodni znajdującej się najbliżej miejsca zamieszkania. Absolutnie nie należy odkładać tej czynności do momentu aż ktoś zachoruje i konieczne będzie nagłe skorzystanie z porady lekarskiej. W przypadku pierwszej rejestracji procedury rejestracyjne mogą się wydłużać, a przy konieczności szybkiego uzyskania konsultacji lekarskiej naraża to pacjenta na niepotrzebny stres. Gdy już ustalimy gdzie znajduje się najbliższa przychodnia, należy zaopatrzyć się w formularz rejestracyjny, podać dokładne dane adresowe i określić aktualny stan zdrowia. Po dokonaniu rejestracji pacjent otrzymuje kartę ze swoim unikalnym numerem, którą będzie się posługiwał za każdym razem przy okazji korzystania z usług służby zdrowia.
Aby uzyskać dodatkowe i bardziej szczegółowe informacje na temat procedur i sposobu funkcjonowania służby zdrowia w Wielkiej Brytanii należy odwiedzić stronę internetową www.nhs.uk. Znaleźć tam można mnóstwo informacji (również w języku polskim) dotyczących NHS, najbliższych placówek medycznych, możliwości rejestracji, sposobów leczenia najpopularniejszych chorób oraz ogólnych wiadomości odnoszących się do szeroko rozumianego aspektu zdrowia. Żeby usprawnić sposób korzystania ze świadczonych usług, NHS uruchomił kilka serwisów mających na celu podniesienie jakości kontaktu pacjenta ze służbą zdrowia.
NHS Direct jest działającą przez 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu usługą prowadzoną przez wykwalifikowany personel medyczny. Z usługi można skorzystać na trzy sposoby: dzwoniąc pod numer telefonu 08454647 uzyskamy bezpłatną poradę oraz niezbędne informacje dotyczące naszego zdrowia; odwiedzając stronę internetową www.nhsdirect.nhs.uk lub za pomocą telewizji cyfrowej poprzez wciśnięcie na pilocie odpowiedniego guzika interaktywnego uzyskujemy dostęp do stron telegazety gdzie znajdują się informacje na temat opieki zdrowotnej. Najbardziej powszechnym sposobem uzyskiwania potrzebnych informacji jest kontakt telefoniczny z podanym wyżej numerem. Po skontaktowaniu się z pełniącym dyżur personelem możemy liczyć na profesjonalną poradę lekarza lub wykwalifikowanej pielęgniarki, którzy udzielając konsultacji zapewniają komfort i całkowitą poufność przekazywanych informacji.
NHS Direct Online
Odwiedzając stronę internetową www.nhsdirect.nhs.uk, uzyskamy informacje na temat różnego rodzaju chorób, sposobu zapobiegania i leczenia, badań, zabiegów oraz powszechnych problemów zdrowotnych.
NHS Walk – in Centre
Sieć placówek, do których możemy się udać gdy szukamy pomocy w przypadku niegroźnych chorób lub odniesionych lekkich urazów.
GP’s Surgery
W przypadku konieczności spotkania się z pielęgniarką lub ze swoim lekarzem w celu uzyskania recept, porady lub podjęcia leczenia oraz skorzystania z wizyty w przychodni.
Ostry dyżur A&E (Accident & Emergency) / 999
W przypadku gdy jest ktoś poważnie chory i zachodzi konieczność szybkiego kontaktu z lekarzem należy bezzwłocznie zadzwonić pod numer 999 i wezwać karetkę pogotowia. W całej Wielkiej Brytanii numer 999 jest zarezerwowany do kontaktu ze służbami ratowniczymi. Należy jednak pamiętać, ażeby nie nadużywać wzywania pogotowia i powyższy numer wykręcać tylko w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia, utraty świadomości, poważnego wypadku lub utraty krwi.
Osobnym zagadnieniem jest sposób korzystania z usług dentystycznych. Do bezpłatnego korzystania z tego typu zabiegów uprawniona jest młodzież poniżej osiemnastego roku życia, osoby powyżej osiemnastego roku życia kontynuujące naukę, kobiety w ciąży, młode matki, które urodziły w ciągu ostatniego roku przed rozpoczęciem leczenia stomatologicznego, oraz osoby lub ich partnerzy otrzymujące: Income Support, Jobseeker’s Allowance Credit, Pension Credit Guarantee Credit a także osoby posiadające ważny certyfikat HC2 lub NHS Tax Credit Exemption Certificate. W przypadku gdy pacjentowi nie przysługuje korzystanie z przywileju bezpłatnego leczenia stomatologicznego, musi sam ponosić koszty określone w trzystopniowym cenniku opłat standardowych. Od dnia 1 kwietnia 2008 roku świadczenia za leczenie określone są następującymi stawkami.
I stawka – £ 16,20 – kwota pokrywa koszt badania, postawienia diagnozy oraz poradę stomatologiczną. Jeżeli wymaga tego stan pacjenta, w ramach tej opłaty wykonywane jest również prześwietlenie, usuwanie kamienia nazębnego i planowanie przyszłego leczenia.
II stawka – £ 44,60 – obejmuje leczenie zawierające się w I stawce dodatkowo oferując pacjentowi wypełnianie ubytków, leczenie kanałowe oraz usuwanie zębów.
III stawka – £ 198 – pokrywa leczenie objęte I i II stawką, dodatkowo zapewniając pacjentowi bardziej skomplikowane czynności stomatologiczne, takie jak np. protetyka.
W przypadku korzystania z porad dentystów najbezpieczniej przed wizytą zapytać o jej ewentualny koszt w celu uzyskania dokładnych informacji o konieczności poniesienia ewentualnych opłat. Z praktyki wynika, że tylko niewielki odsetek Polaków mieszkających na Wyspach korzysta z tutejszej opieki stomatologicznej. Zazwyczaj na nadrobienie zaległości w leczeniu uzębienia rodacy wykorzystują swoje urlopowe pobyty w Polsce, gdzie masowo odwiedzają rodzimych dentystów.
Łukasz Samek
Polish Zone
